Vertigo Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Baş dönmesi, çoğu insanın hayatının bir döneminde yaşadığı yaygın bir şikayettir. Ancak bu durum, sürekli ve şiddetli şekilde tekrarlandığında altında ciddi bir rahatsızlık yatabilir. Vertigo, baş dönmesinin özel bir türüdür ve kişinin kendi etrafında ya da çevresinin dönüyormuş gibi hissetmesiyle karakterizedir. Peki vertigo tam olarak nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir? Gelin, birlikte inceleyelim.
Vertigo Nedir?
Vertigo, denge sistemini etkileyen bir semptomdur ve genellikle iç kulak problemlerine bağlı olarak gelişir. Kişi sabit dururken, çevresindeki her şeyin dönüyor gibi hissetmesine neden olur. Bu his birkaç saniye sürebileceği gibi saatlerce de devam edebilir.
Vertigo'nun Belirtileri Nelerdir?
Vertigo, sadece baş dönmesiyle sınırlı kalmaz. Beraberinde şu semptomlar da görülebilir:
-
Denge kaybı ve yürürken sendeleme
-
Mide bulantısı ve kusma
-
Kulakta çınlama (tinnitus)
-
İşitme kaybı
-
Gözlerde istemsiz hareket (nistagmus)
-
Terleme ve baş ağrısı
Vertigo Neden Olur?
Vertigo’nun birçok nedeni olabilir. En sık karşılaşılanlar şunlardır:
1. Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV)
İç kulaktaki kristallerin yer değiştirmesi sonucu oluşur. Ani baş hareketleriyle baş dönmesi tetiklenir.
2. Meniere Hastalığı
İç kulakta sıvı birikmesiyle gelişir. Baş dönmesi atakları, işitme kaybı ve kulak çınlaması ile seyreder.
3. Vestibüler Nörit
İç kulağı beyne bağlayan denge sinirinin iltihaplanmasıdır. Genellikle viral enfeksiyon sonrası görülür.
4. Labirentit
Hem denge hem işitme sinirini etkileyen iç kulak iltihabıdır. Şiddetli baş dönmesi ve işitme kaybı ile kendini gösterir.
5. Multipl Skleroz (MS), Migren ve Beyin Tümörleri
Nadiren de olsa merkezi sinir sistemi kaynaklı ciddi hastalıklar da vertigoya neden olabilir.
Vertigo Nasıl Teşhis Edilir?
Vertigo şikayetiyle başvuran hastalarda şu adımlar izlenir:
-
Detaylı tıbbi öykü ve semptom analizi
-
Kulak burun boğaz (KBB) muayenesi
-
Denge testleri (videonistagmografi, posturografi vb.)
-
İşitme testi (odyometri)
-
MR veya BT gibi görüntüleme yöntemleri
Bu testlerle vertigonun kaynağı tespit edilir ve uygun tedavi planı hazırlanır.
Vertigo Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi, vertigonun altında yatan nedene göre belirlenir. İşte en sık uygulanan tedavi yöntemleri:
1. Pozisyonel Manevralar
BPPV’ye bağlı vertigoda, baş pozisyonunu değiştirerek iç kulak kristallerini yerine getiren Epley ve Semont manevraları oldukça etkilidir.
2. İlaç Tedavisi
Meniere hastalığı, vestibüler nörit ve labirentit gibi durumlarda şu ilaçlar kullanılır:
-
Dengeyi düzenleyici ilaçlar (betahistin vb.)
-
Bulantı ve kusmayı önleyen ilaçlar
-
Antiviral veya antibiyotik tedaviler (enfeksiyona bağlıysa)
-
Kortikosteroidler (iltihap giderici)
3. Fizik Tedavi ve Vestibüler Rehabilitasyon
Vücut dengesini yeniden kazanmak için özel egzersiz programları uygulanır. Vestibüler rehabilitasyon terapisi, denge sistemini yeniden eğitir.
4. Cerrahi Müdahale
Nadir de olsa bazı ileri vakalarda (örneğin tümör kaynaklı vertigo) cerrahi tedavi gerekebilir.
Vertigo Hastalarına Öneriler
-
Ani baş hareketlerinden kaçının.
-
Yavaş kalkın, özellikle yataktan kalkarken dikkatli olun.
-
Kafein, alkol ve tuz tüketimini sınırlayın.
-
Bol su için.
-
Uzman kontrolü olmadan ilaç kullanmayın.
Sonuç
Vertigo, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir rahatsızlıktır. Ancak doğru teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilir. Özellikle baş dönmesi sık ve şiddetliyse, bir KBB uzmanına başvurmak hayati önem taşır. Unutmayın, erken teşhis ve tedavi ile günlük yaşantınıza konforla devam etmeniz mümkündür.